ARMA - I
Phokaia Sahil Yolu Kırmızı Astarlı Seramikleri
Red Slip Ware From Coastal Road of Phokaia
Aynur Civelek
ARMA I (2021) 41-65. I DOI: 10.53538/arm.2021.1/03
Makalenin Tamamını PDF Olarak Görüntülemek İçin
Özet
Antik yerleşimlerin Roma Dönemi tabakalarında, kırmızı renkte kilden ve kırmızı renkte parlak astarlı, kalıpta ya da çarkta yapılmış, kabartmalı bezemeli ya da bezemesiz seramikler sıklıkla bulunmaktadır. İlk yapılan çalışmalarda Arezzo ya da Arretine Seramiği olarak anılmış, fakat sonraları diğer antik yerleşimlerde de sıklıkla bulunduğu saptanarak, ilerleyen çalışmalarda Terra Sigillata olarak isimlendirilmiştir. Günümüzde, Geç Roma Dönemi’nde üretilen kırmızı renkli seramikler için Kırmızı Astarlı terimi yaygınlaşmıştır. Son yıllarda ilerleyen çalışmalarla, Roma Dönemi’nin bu karakteristik seramikleri Anadolu’daki çok sayıda yerleşimde bulunmuş ve yayınlanmıştır. Antik Batı Anadolu’nun önemli Ion kentlerinden biri olan Phokaia, bu karakteristik seramik grubunun üretim merkezlerinden biridir. Bu çalışmanın amacı, Phokaia Sahil Yolu kazısında bulunan Kırmızı Astarlı seramiklerini tipolojik ve kronolojik olarak incelemek ve kil analizlerini sunmaktır. Phokaia (günümüzde İzmir-Eski Foça), Batı Anadolu’nun önemli kıyı yerleşimlerinden biridir ve tarih boyunca seramik üretimi ile dikkat çekmektedir; 1989 yılından itibaren yapılan araştırma ve kazılardan gelen verilerle, kentin önemli bir seramik üretim merkezi olduğu kanıtlanmıştır. Kentin çeşitli alanlarında yapılan kazılarda Kırmızı Astarlı seramikleri ve fırınlarına ait kalıntılar saptanmıştır. Phokaia Kırmızı Astarlı Seramikleri (PRSW-Phocaean Red Slip Ware) üzerine ilk çalışma Waage tarafından yapılmış; 1960’lardaki araştırmalarda Langlotz tarafından Form 3 C tipi olarak anılmıştır. 1972’de Hayes tarafından LRC (Late Roman C / Geç Roma C) ve 1980’de Phocaea Kırmızı Astarlı grubu olarak isimlendirilmiştir. Phokaia Sahil Yolu’nda yapılan kazılarda çok fazla miktarda Kırmızı Astarlı seramikler bulunmuştur ve büyük olasılıkla bu alanın gerisindeki atölyelere ait olmaldırlar. Malzemeler, alandaki buluntu yerlerine göre yapılan gruplar dikkate alınarak çizilmiş ve fotoğraflanmıştır. Malzemelerin kil analizleri uzmanlar tarafından yapılmış ve sonuçları sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Arkeoloji, Phokaia, Seramik, Kırmızı Astar, Sigillata.
Abstract
In the Roman Period layers of the ancient settlements, there are often ceramics with or without relief decoration, made of red clay and bright red slip, made in molds or on wheels. In the first studies, it was referred to as Arezzo or Arretine Ceramics, but it was later determined that it was frequently found in other ancient settlements and was named Terra Sigillata in later studies. Today, the term Red Slip has become widespread for red colored ceramics produced in the Late Roman Period. With the progress of studies in recent years, these characteristic ceramics of the Roman Period have been found and published in many settlements in Anatolia. Phokaia, one of the important Ionian cities of ancient Western Anatolia, is one of the production centers of this characteristic ceramic group. The aim of this study is to examine the Red Slip Ware found in the the Coastal Road excavation of Phokaia, typologically and chronologically, and to present their clay analysis. Phokaia (İzmir-Old Foça) is one of the important coastal settlements of Western Anatolia and has attracted attention with pottery production throughout history. With the data coming from the researches and excavations since 1989 it has been proven that the city is an important pottery production center. During the excavations carried out in various areas of the city, Red Slip pottery and the remains of their kilns were found. The first study on Phokaia Red Slip Pottery (PRS-Phocaean Red Slip Pottery) was made by Waage; it was referred to as Form 3 C type by Langlotz in studies in the 1960’s. It was named LRC (Late Roman C / Late Roman C) by Hayes in 1972 and Phocaea Red Slip in 1980. From the 4th century AD to the 7th century AD, red slip pottery were widely produced and used in the city. A large amount of material was found during the excavations carried out on the Phokaia Coastal Road. Phokaia Coastal Road Red Slip Ware was probably belonged to the workshops behind this area; it’s noteworthy that there were many defective productions. The materials were drawn and photographed, taking into account the groups made according to the find places in the area. Clay analyzes of the materials were made by experts and the results were presented.
Keywords: Archaeology, Phokaia, Pottery, Red Slip, Sigillata.
